La pasada semana conmemoramos el 40 ANIVERSARIO de la DESANEXIÓN de LOIU y otros municipios de TXORIERRI respecto a BILBAO. Un acto junto al Alcalde de la Villa , Juan Mari Aburto y la Diputada de Administraciones Públicas, Elixabete Etxanobe.
En enero de 1983 la historia volvió a escribirse para LOIU, como para Erandio, Derio, Sondika y Zamudio. Y es que volvimos a convertirnos en pueblos autónomos.
Hace 40 años fuimos integrados de forma forzosa bajo el gobierno de Bilbao. Aquello se tradujo en un abandono de los servicios para LOIU y el resto de municipios de Txorierri.
Conseguir la desanexión de LOIU fue totalmente positivo. Y es que se había convertido en un barrio marginado, con graves déficits en los servicios públicos.
El sentimiento de LOIU tuvo mucho que ver en la apuesta por separarnos de Bilbao. La personalidad de LOIU como el resto de municipios de Txorierri, hizo que no se perdiera la identidad de los ciudadanos del Valle.
El acto institucional para conmemorar el 40 aniversario de la desanexión congregó a los alcaldes y alcaldesas de los municipios desanexionados, además del alcalde de Bilbao, Juan Mari Aburto, y la diputada de Administraciones Públicas y Relaciones Institucionales, Elixabete Etxanobe.
Tomó la palabra la alcaldesa de Erandio, Aitziber Oliban, quien recordó que la anexión fue un “momento duro y antidemocrático”. Además, Oliban desveló que tras la desanexión, el Ayuntamiento de Erandio “multiplicó por siete de un día para otro su presupuesto”. El alcalde de LOIU, Josu Andoni Begoña, puso de relieve la evolución del municipio junto a unas fotografías de la época. “Yo era uno de esos niños que jugaban en la explanada de la plaza del ayuntamiento. Ahora los niños y niñas pueden disfrutar de un parque infantil, con un castillo medieval, un splashpark, instalaciones deportivas, etc. La desanexión permitió a los alcaldes dedicarse en cuerpo y alma al municipio”, agregó. Igualmente, el primer edil de Zamudio, Igotz López, reflejó que la anexión no les hizo “perder la identidad como pueblo”.
DESANEXIOA
Joan den astean, LOIUren eta TXORIERRIKO beste udalerri batzuen DESANEXIOAREN 40. URTEURRENA ospatu genuen. Ekitaldi horretan Juan Mari Aburto hiribilduko alkatearekin eta Elixabete Etxanobe diputatuak ere parte hartu zuten.
1983ko urtarrilean historia berriro idatzi zen bai LOIUren kasuan, bai Erandio, Derio, Sondika eta Zamudioren kasuan ere. Izan ere, herri autonomo bihurtu ginen berriro.
Duela 40 urte Bilboko gobernupean sartu gintuzten nahitaez. Horren ondorioz, LOIUrako eta Txorierriko gainerako udalerrietarako zerbitzuak bertan behera geratu ziren.
LOIUren desanexioa lortzea guztiz positiboa izan zen. Izan ere, auzo baztertua bihurtu zen, zerbitzu publikoetan defizit larriak zituena.
LOIUren sentimenduak zerikusi handia izan zuen Bilbotik bereizteko apustuan. LOIUren izaerak, Txorierriko gainerako udalerrienak bezala, haraneko herritarren nortasuna ez galtzea eragin zuen.
Desanexioaren 40. urteurrena ospatzeko ekitaldi instituzionalean parte hartu zuten desanexionatutako udalerrietako alkateek, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak eta Elixabete Etxanobe Herri Administrazio eta Erakunde Harremanetarako diputatuak.
Aitziber Oliban Erandioko alkateak hartu zuen hitza, eta gogorarazi zuen anexioa “une gogorra eta antidemokratikoa” izan zela. Gainera, Olibanek azaldu zuenez, desanexioaren ondoren, Erandioko Udalak “zazpi aldiz biderkatu zuen bere aurrekontua egun batetik bestera”. LOIUko alkateak, Josu Andoni Begoñak, herriaren bilakaera nabarmendu zuen garaiko argazki batzuen bidez. Udaletxeko plazako zabalgunean jolasten ari ziren ume horietako bat nintzen. Orain umeek haur-parke batez goza dezakete, Erdi Aroko gaztelu bat dute, splashpark bat, kirol-instalazioak eta abar. Erantsi zuen desanexioari esker, alkateek udalerriari burua eta bihotza eskaini ahal izan ziotela. Era berean, Zamudioko alkateak, Igotz Lópezek, adierazi zuen anexioak ez ziela eragin “herri gisa zuten nortasuna galtzea”.
Bestalde, Juan Mari Aburtok adierazi zuen udalerriak “manu militari gehitu zitzaizkiola hiribilduri”, baina horrek ez zuela ekarri harremanak urruntzea; aitzitik, indartu egin dira azken urteotan. Azkenik, Elixabete Etxanobek azpimarratu zuen “garrantzitsua dela berezko erakunde eta araudiak izatea, udalerri berrien bat-egitea edo bereizketa ahalbidetzeko”.
Txorierriko alkateek erakundeen arteko lankidetza azpimarratu zuten. “Desanexioa lortu zen, pertsona eta erakunde askok elkar ulertzea lortu zutelako; izan ere, hori da herritarren arazoak konpontzeko oinarria”, esan zuen Xabier Zubiaurrek. “Pertsona batzuek gaur hemen gauden herrien nortasuna ulertzearen aldeko apustua egin zuten”, gaineratu zuen Esther Apraizek.
Desanexioa gogorarazteko, panelak egin dira. Halaber, deialdia egin duten udalek oroitzapenezko eskultura ere eskatu dute, eta hori herrietan erakutsiko dute. Udalek desanexioa ospatzen jarraituko dute eta zenbait ekintza egingo dituzte 2023an.
